سهم زنان در کرسی‌های مدیریتی از جمله مطالبات چالش برانگیز این روزهای آنان است، آن‌چنان که بانوان سرشناس درصدند با راه یافتن به شورای شهر سهمیه بیشتری را براساس وعده‌های از پیش تعیین شده به خود اختصاص دهند.

به گزارش حقوق نیوز ، با وجود این، قرار بود که در لیست‌بندی اصلاحات ۳۰ درصد به زنان و ۳۰ درصد به جوانان سهميه اختصاص داده ‌شود، اما سهميه هر دو گروه فقط شش نفر از ۲۱ نامزد در پنجمین دوره انتخابات شوراها در تهران بود، گرچه همچنان تعادل جنسیتی محقق نشده است، اما با توجه به انتخابات گذشته شوراها که داوطلبان زن ۴/۵ درصد را به خود اختصاص داده بودند، اینک این رقم در انتخابات پیش رو به ۳/۶ درصد رسیده است و این اتفاق بارقه امید را ایجاد کرده که سهم زنان در انتخابات سیر صعودی را طی می‌کند.

انتخابات شوراهای شهر و روستا طی چهار دوره گذشته یعنی سال‌های ۱۳۷۷، ۱۳۸۱، ۱۳۸۵ و ۱۳۹۲ باعث شد که هر سال به تجارب حوزه مدیریت شهری افزوده شود. گرچه در این ادوار آزمون و خطا و خلأهایی هم وجود داشته است، اما هر سال با عیان شدن کاستی‌ها سعی در بهتر اجرا شدن تصدی امور شهری شده است، چرا که بی شک تمام این نقایص برای نمایندگانی که برای حل مشکلات شهری دل می‌سوزانند تجربه خواهد شد.

اکنون به پنجمین انتخابات شورا‌های شهر و روستا نزدیک می‌شویم؛ انتخاباتی که هم‌زمان با انتخابات دوازدهمین دوره ریاست‌ جمهوری ایران در ۲۹ اردیبهشت ۱۳۹۶ برگزار خواهد شد. چیزی که در این میان طی سال‌های متمادی جلوه‌گری می‌کند، احساس نیاز به حضور زنان در حوزه‌های مختلف از جمله تصمیم گیری در مسائل شهری است. اینک دولتمردان هم به این امر واقف شده اند که نمی‌توان از نقش پررنگ زنان که نیمی از جمعیت ایران را تشکیل می‌دهند چشم پوشید.

زنان در راه شورای شهر

از مدت‌ها پیش موج تشویق زنان برای ثبت نام در انتخابات شوراهای شهر و روستا به راه افتاد و هشتگ‌های «سهم زنان از شورا» و «مطالبات زنان از شورا» در فضای مجازی نقش حمایتی خود را ایفا کردند، اما این پایان ماجرا نبود، چرا که بر ‌اساس اعلام ستاد انتخابات کشور ۲۸۷ هزار و ۴۲۵ نفر شامل ۱۷ هزار و ۸۸۵ زن معادل ۳/۶ درصد و ۲۶۹۵۴۰ مرد معادل ۷/۹۳ درصد در پنجمين دوره انتخابات شوراها ثبت‌نام کردند. گرچه نسبت به قبل حضور داوطلبان زن رشد یافته، اما هنوز درصد مشارکت زنان رقم کمی را به خود اختصاص داده است.

این در حالی است که در کلانشهر تهران هم تنها ۵۲۳ زن در انتخابات شوراها ثبت نام کرده اند. با وجود این، باید زمینه برای حضور پررنگ در تمامی حوزه‌ها و کسب تجارب در جایگاه‌های مختلف مدیریتی برای زنان فراهم باشد تا آنها با افزایش مهارت‌ها بتوانند به عنوان تصمیم گیران و تصمیم سازان نقش خود را به خوبی ایفا کنند، چرا که گره برخی مسائل تنها به دست زنانی باز خواهد شد که از دانش تخصصی برخوردار بوده اما در میادین تجربه و عمل خود را نشان نداده اند.

زد و بندهای انتخاباتی در شان زنان نیست

حضور زنان در شهر مسائل خاص خود را دارد که باید با نگاه زنانه کارشناسی شود، مسائلی که اکنون در قالب مطالبات مطرح شده و شکل علنی به خود گرفته است، آن‌چنان که اخیرا جامعه زنان نیز در راستای رسیدن به اهداف خود پافشاری می‌کنند و بر همین اساس ضرورت دارد که در حوزه مدیریت شهری هم زنان کارآمد به کار گرفته شده تا در حل مسائل مشارکت داشته باشند، اما موردی که این مساله را به چالش می‌کشاند، سهم زنان در انتخابات شوراهاست که از تعادل جنسیتی برخوردار نیست.

چهارشنبه دبیر کل جامعه فاطمیون با بیان اینکه رقابت زنان با مردان در انتخابات شورای شهر و روستا به ویژه در شهرستان‌ها عادلانه نیست، تصریح کرد: شیوه‌‌های تبلیغاتی و زد و بندهای پشت صحنه در شان زنان نیست. در این شرایط در انتخابات مجلس و شوراها نیازمند سهمیه ‌بندی جنسیتی هستیم.

طاهره رحیمی گفت: افراد متخصصی (چه مرد و چه زن) که به شوراهای اسلامی شهر و روستا راه می‌‌یابند، ترجیحا بدون خط و ربط سیاسی باشند و به امور شهری بپردازند، چرا که مجلس شورای اسلامی جای سیاستمداران و شوراها جای افراد متخصص و مرتبط با حوزه شهری و روستایی است. او درباره موضوعاتی که زنان باید در شوراها در اولویت قرار دهند، افزود: زنان یک تا ۵/۱ درصد از کرسی‌‌های شوراها را به دست آورده‌اند. بنابراین برای پیگیری مطالبات زنان و خانواده مسئولیت سنگینی بر عهده دارند. اولویت کاری آنان فراهم کردن زمینه‌‌های احداث پارک‌‌های تفریحی بانوان، توسعه ورزشگاه‌های زنان، افزایش اشتغال آنان به ویژه مشاغل خانگی متناسب با ظرفیت‌‌های بومی و پرداختن به زنان سرپرست خانوار و خود سرپرست به منظور استقلال و توانمندسازی آنان است.

به گفته رحیمی زنان مشکلات خاص خود را دارند. مردان از این مسائل اطلاعی ندارند و از آنان توقع نمی‌‌رود که مطالبات زنان را پیگیری کنند. در واقع حضور زنان در همه عرصه‌ها لازم است تا مشکلات را از نگاه زنانه بررسی کنند. رحیمی در پایان اظهار کرد: زنان با نگاه ریزبین، دقیق و آینده ‌نگر خود به مسائل می‌‌توانند در پیگیری مشکلات و گنجاندن راه‌حل‌های آنها در قوانین نقش موثری ایفا کنند.

فراهم نبودن زمینه تجربه برای زنان

فاطمه دانشور، یکی از زنان شورای شهر در چهارمین دوره انتخاباتی شورای شهر تهران است که با ورود به مسائل و مشکلات حوزه آسیب‌های اجتماعی و ارائه راهکارهای کارآمد خوش درخشیده است. از جمله اینکه او برای اولین بار معضل نوزاد فروشی را علنی کرد و موجب شد که متولیان امر به این مساله بپردازند.

دانشور درباره سهم اندک زنان در انتخابات شورا می‌گوید: خود زنان باید برای حضورشان در عرصه‌های مدیریت شهری کاری انجام دهند، چرا که ثبت نام زنان نسبت به کل آمار ثبت نام کنندگان حدود ۱۰ درصد را در تهران تشکیل می‌دهد. البته وضعیت ثبت نام آنها در شهرهای کوچک بهتر است. رئیس کمیته اجتماعی شورای شهر دلایل سهم اندک زنان را در ثبت نام شورا‌های شهر و روستا کمبودهایی در حوزه مهارت و اعتماد به نفس می‌داند و می‌گوید: کمبود تشکل‌ها و انجمن‌های غیر دولتی که زنان بتوانند در آنها به توانمندی در انجام کارهای جمعی برسند هم باعث شده که در مجموع تعداد زنان ثبت نام شده در انتخابات شورای شهر کم باشد.

دانشور با بیان اینکه شرایط زنان در فهرست اصلاحات بهتر است، بیان می‌کند: با توجه به تصمیم گیری‌های شورای سیاستگذاری مبنی بر اینکه ۳۰ درصد از فهرست به زنان و ۳۰ درصد از فهرست به جوانان اختصاص یابد، فرصت بهتری برای حضور زنان نسبت به دوره‌های گذشته به وجود آمد. این عضو شورای شهر به عنوان فردی که در حوزه آسیب‌های اجتماعی به صورت جدی ورود یافته است نسبت به حضور زنان اظهار امیدواری می‌کند و می‌گوید: در مورد مجلس هم فرصت داده شده که زنان بیشتری نسبت به دوره‌های گذشته در مجلس ورود پیدا کنند.

من فکر می‌کنم رفته رفته این وضعیت بهتر می‌شود، مشروط بر اینکه خود زنان هم تمایل به حضور در حرکت‌های جمعی این چنینی داشته باشند. دانشور همچنین در مورد تاثیر زنان در شورای شهر می‌گوید: با حضور زنان بسیاری از سیاستگذاری‌ها و تصمیم‌گیری‌ها صرفا مردانه گرفته نمی‌شود، چون زنان با توجه به ماهیت و خلقتشان جزئی‌نگر و دقیق‌ترند و می‌توانند موضوعاتی را ببینند که از نگاه مردان مغفول مانده است.

این در حالی است که غفلت ‌زدگی مسائل و موضوعات شهری از منظر مردها در دوره‌های گذشته دیده شده که نمونه مشخص و بازر آن آسیب‌های اجتماعی است. او با اشاره به اینکه زنان و کودکان سهم کمتری در زیرساخت، فضا و ظرفیت حمایتی جامعه دارند، می‌گوید: حتی در عرصه مدیریت کلانشهری تعداد زنان اندک است و باید در فهرست‌ها و انتخابات شورای شهر تعادل جنسیتی ایجاد شود. از دانشور در مورد شهردار شدن زنان می‌پرسیم که می‌گوید: اگر زنان برنامه‌های خوبی داشته باشند مشکلی نیست، اما باید به آن درجه از توانایی، قابلیت و علم رسیده و از تجربه کافی برخوردار باشند تا بتوانند برنامه‌‌های خوبی را برای تهران ارائه دهند.

از آنجا که زنان در عرصه‌‌های مدیریت شهری چون شهرداری مناطق و معاونت شهرداری حضور پر رنگی ندارند، به یکباره نمی‌‌توانند شهردار شوند، چرا که تهران در شرایط پرریسک و بحران زده است و به لحاظ مالی بدهی دارد. بنابراین قطعا باید فرد ماهری شهردار تهران شود. او تاکید می‌کند: زنانی که تجارب کافی دارند، در حد یک یا دو نفر هستند.

برای مثال خانم ابتکار سابقه اجرایی بیشتری نسبت به زنان دیگر دارد. دانشور با انتقاد از اینکه تاکنون زمینه تجربه کردن برای زنان به اندازه مردان فراهم نشده است، اضافه می‌کند: زنان دانش تخصصی دارند، اما از داشتن تجارب بی‌بهره‌اند، در حالی که این بستر برای مردان فراهم است.