اگر چه سپاه پاسداران نهادي جدابافته از ساير نهادها نيست و احتمالاً دچار برخي از ابتلائات و آفات ساير نهادهاي حكومتي است و بنابراين همچون تمام نهادها نيازمند نظارت ساير نهادهاي ذيربط قانوني است، ليكن اين نهاد كارنامة بسيار درخشاني از فداكاري‌ها و ايثارهاي كم‌نظير در پروندة گذشته و حال خود دارد. با اين وصف، آيا اين سياست دولت در جداسازي حساب و كتاب سپاه پاسداران از خود، آن هم در اين شرايط بسيار حساس خاورميانه كه سپاه پاسداران جايگاه مردمي و در عين‌ حال قدرتمندي را براي انقلاب اسلامي احراز كرده، به نفع آمريكايي‌ها نيست؟
 
دکتر سعید زیباکلام: روز جمعه 27 فروردين، رئيس كل بانك مركزي ايران، آقاي ولي‌الله سيف به دعوت شوراي روابط خارجي آمريكا در واشنگتن سخنراني اينك‌ـ‌معروف‌شده‌اي مي‌كند كه در آن صريحاً از اين سخن مي‌گويد كه سه ماه پس از تاريخ اجرايي‌شدن پيمان برجام "تقريباً هيچ چيزي" در حوزه فعل و انفعالات مالي و بانكي و تجاري به نفع ايران رخ نداده است. و در آخر همان سخنراني با شفافيتي خلاف عادت دولت اضافه مي‌كند: "به طور كلي، ما  نمي‌توانيم از دارايي‌هاي مسدودشدة خود در خارج ايران استفاده كنيم"(متن اصلي سخنراني، ص 3). همان‌طور كه مي‌دانيم به دنبال طرح اين نكات از سوي انگشت‌شماري از رسانه‌ها، رسانه‌هاي دربار زر و زور و تزوير و ايضاً برخي از مقامات عالي دولت به انتقادات آن معدود رسانه اعتراض و انتقاد كردند. پيش‌تر در نامه‌اي سرگشاده به ملت ايران نكاتي از سخنراني رئيس بانك مركزي و برخي انتقادات آن مقامات را مورد طرح و تحليل قرار دادهام. در اين مقاله مي‌خواهم ماجراي فوق‌العاده مهمي را كه در بخش پرسش و پاسخ‌ همان سخنراني رخ داده مطرح كنم، ماجرايي كه ظاهراً بالكلّ مغفول مانده است.
 
بعد از سخنرانی آقای سیف نوبت به پرسش و پاسخ میرسد. كلوديا روزت، روزنامه‌نگار حوزة روابط خارجي بي‌هيچ واهمه‌اي سؤال مي‌كند: "سؤالي كه من فكر مي‌كنم براي هر سرمايه‌گذار خارجي به ويژه آمريكاييان مطرح مي‌شود اين است كه اگر آنها تجارت با شما را آغاز كنند تا چه ميزان سپاه پاسداران انقلاب اسلامي را با اين كار خود مورد حمايت يا تقويت مالي قرار مي‌دهند؟ آيا به واقع امكان دارد كه سپاه پاسداران را از كل اقتصاد غربال كرد؟"(متن اصلي، ص 4). سوال را یکبار دیگر مرور کنید. دیده میشود که به چه نکته حساسی اشاره کرده میخواهد وابستگی و موضع دولت را به نهادی که دشمنترین دشمن خود میداند دریابد؟ رئيس كل بانك مركزي اما بدون اينكه اعتراض كند كه: سپاه پاسداران برای ایران، همچون نيروي دريايي يا نيروي هوايي آمريكا براي آمريكا، بخش رسمي و لاينفك نيروهاي مسلح حكومت ايران است؛ و دولت ايران هيچگاه هيچ نوع جدايي و تفكيكي را براي لحظه‌اي قائل نمي‌شود، چنين پاسخ مي‌دهد: "اقتصاد ايران بسيار شفاف است. و اطلاعات مالي به سهولت قابل دسترس است. منظورم اين است كه شما مي‌توانيد در فرآيند بانكي مشتري خود را بشناسيد ورود كنيد و مشتري خود را بشناسيد، و خدماتي وجود دارد كه شما مي‌توانيد استفاده كنيد. هر سرمايه‌گذار خارجي مي‌تواند از اين خدمات براي تعيين هويت مشتريان بهره‌مند شود ... . شما مي‌توانيد اين خدمات موجود در كشور را خريداري كنيد. شركت‌هاي مختلفي وجود دارند. آنها شركت‌هاي معتبري هستند و خدمات مشتري خود را بشناسيد را در اختيار شما مي‌گذارند ... . بنابراين اين شركت‌ها و بنگاه‌ها خلأ اطلاعاتي شما را برطرف مي‌كنند به طوري كه شما بتوانيد تصميم‌هاي درستي بگيريد."(همانجا). به بيان ديگر، عالي‌ترين مقام مالي و بانكي دولت جمهوری اسلامی ایران در شوراي روابط خارجي آمريكا بلند و صريح و علني مي‌گويد اگر شما نگراني داريد كه فعاليت‌هاي اقتصادی شما به نفع سپاه پاسداران تمام شود، مشكلي نيست زيرا شركت‌هاي معتبري در ايران هستند كه اطلاعات لازم درباره مشتريان و طرف‌هاي شما را در اختيارتان مي‌گذارند تا بتوانيد از معامله با سپاه پاسداران و يا معامله‌اي كه به نحوي به نفع سپاه پاسداران تمام شود اجتناب كنيد. چنين است ماحصل و چكيدة سخن نمايندة پولي‌‌ـ‌بانكي دولت ايران در مؤثرترين و حساس‌ترين شوراي سياستگذاري در حوزة سياست خارجي آمريكا.
 
از خود سؤال كنيم سخن عالي‌ترين مقام پولي‌ـ‌بانكي دولت ايران چه تبعات و پيامي براي رجال سياسي و رسانه‌اي آمريكا و اروپا دارد؟ اگر ترديدي نسبت به آنچه خوانده‌ايد وجود دارد و اگر تبعات و پيامدهاي سهمگين اين‌گونه پاسخ كاملاً روشن نيست، پرسش و پاسخ بعدي را هم ملاحظه كنيد. سؤال مي‌شود: "آيا فكر مي‌كنيد سپاه پاسداران انقلاب اسلامي و فعاليت‌هاي تجاري آن بايد به دلارهاي آمريكايي دسترسي داشته باشند؟" و آقاي ولي‌الله سيف بدون تاکید بر اینکه سپاه پاسداران، به عنوان یکی از نهادهای بزرگ و مهم ایران، یک نهاد رسمی حکومتی است و همچون سایر نهادها میتواند و باید از همه امکانات مالی و بانکی و غیره بهرهمند شود موضع مطلوب رژیم آمریکا را میپذیرد و مفعولانه چنین پاسخ مي‌دهد: "اين بانك‌ها موظف هستند خدماتي را در اختيار شركاي خارجي خود بگذارند و اين تضمين را فراهم كنند كه ... . و شما مي‌دانيد كه شما همچنين بايد مشتري مشتريان خود را بشناسيد به طوري كه مي‌توانيد پوشش كاملي از بانكي داشته باشيد كه آن خدمات را فراهم مي‌كند."(ص 5).
 
ــ آيا پيامد و پيام پاسخ رئيس كل بانك مركزي غير از اين است كه: شما نمي‌خواهيد سپاه پاسداران دسترسي به ارز و دلار داشته باشد، مشكلي نيست. شما مي‌توانيد مشتري مشتريان خود را هم بشناسيد و بانك‌هاي ايراني ملزم هستند كه اين اطلاعات را در اختيار شما قرار دهند تا شما اطمينان پيدا كنيد كه سپاه پاسداران به ارز و دلار دسترسي پيدا نمیكند؟ آيا غير از اين مي‌گويد كه مشكل شما دسترسي سپاه پاسداران به ارز دلار است، نگران نباشيد دولت ايران فكر آنجا را هم كرده، سازوكاري در نظام بانكي خود به وجود آورده كه شما مي‌توانيد از بهره‌مندشدن سپاه ممانعت كنيد؟
 
ــ آيا آمريكايي‌ها از اين سخن برداشت نمي‌كنند كه دولت ايران در مجموع از حذف سپاه پاسداران از اين معاملات و دسترسي به ارز دلار خرسند است؟ و يا اگر خرسند هم نيست دست كم مخالفت و ممانعتي هم ابراز نمي‌كند و ظاهراً برايش بي‌تفاوت است؟
 
ــ امكان دارد به ذهن كسي خطور كند كه اما اين قبيل اظهاراتِ كاملاً متعارض با وحدت و يكپارچگي حاكميت و اقتدار ملي، عمدتاً و شايد هم تماماً براي فريب رژيم جنايتكار و غارتگر آمريكاست و واقع امر غير از اين است. به نظر بنده، در اينجا اين مهم نيست كه واقع امر چگونه است. حتي اگر فرض كنيم واقع امر درست برعكس است، مهم اين است كه اين قبيل موضع‌گيري‌هاي علني در جان و قلب و فكر رجال سياسي چه تصويري از نفاق و ازهم‌گسيختگي درون حاكميت ايران را ترسيم مي‌كند. و چه بذر اميدي در قلب رجال سياسي نوميدشده از اضمحلال انقلاب مي‌نشاند، و اميدواران به اضمحلال انقلاب را چقدر پرانگيزه‌تر و پرتحرك‌تر مي‌كند. و اگر كسي كمترين ترديدي در اين ترسيم و بذرافكني دارد خوب است به عوض اتكاء به رسانه‌هاي گل و بلبلی دربار زر و زور و تزوير، چند صباحي گزارشات و تحليل‌هاي انديشكده‌هاي راهبرديِ امنيتي‌ـ‌سياسي آمريكا و اسرائيل را رصدكرده به دقت بخواند.
سوال بعدی که از رئيس پرسیده مي‌شود اینست: "هزينة برنامة هسته‌اي، و هزينه برنامة موشكي، و به طور كلي هزينة نظامي براي ايران چقدر بوده است؟ اگر امكان دارد آنها را جزء به جزء بگوييد. ايران هر ساله چقدر هزينه مي‌كند؟"(ص 5).
 
ــ از خود سؤال كنيم فضاي گفتگوهاي غير رسمي و رسميِ پيش از اين سخنراني و اين پرسش و پاسخ‌ها چگونه بوده است كه چنين سؤالي در آن امكان طرح مي‌يابد؟ كمي عقب‌تر برويم: فضاي روابط فيمابين رئيس كل بانك مركزي و مسئولان آمريكايي‌ـ‌اروپايي صندوق بين‌المللي پول و بانك جهاني در واشنگتن چگونه بوده است كه ...؟ كمي بيشتر عقب برويم: روابط آقاي رئيس كل بانك مركزي با نمايندگان ريز و درشت صندوق بين‌المللي پول و بانك جهاني در سفرهاي متعدد خود به ايران از ابتداي دولت چگونه بوده است؟ قدري بيشتر زمينه‌هاي سياست خارجي را بكاويم: فضاي روابط وزير خارجه ایران با رجال سياسي آمريكايي در محفل‌ها و ديدارهاي غير رسمي و در غياب ارباب رسانه‌ها چگونه بوده است كه اينك در جلسه پرسش و پاسخ در شوراي روابط خارجي آمريكا از مقدار بودجه‌هاي جاري در امور بکلی سری حساس امنيتي‌ـ‌اطلاعاتيِ نظامي، موشكي، و هسته‌اي علناً و رسماً و صريحاً پرسش مي‌شود؟ پرواضح است كه آقاي رئيس كل به اين سؤال پاسخ نداده‌اند كه اگر مي‌دادند اولاً رسانه‌هاي حاضر در جلسه نه يك فيل كه صد فيل هوا مي‌كردند و ثانياً فرزندان راستين انقلاب به فكر برگزاري مراسم ختم و ترحيم رسمي براي انقلاب مي‌افتادند.
 
ــ از خود سؤال كنيم چرا آمريكايي‌ها در اين سي‌ و‌ اندي سال گذشته از انقلاب، هيچگاه به خود اجازه طرح چنين سؤالاتي را هم نمي‌دادند؟ و مگر در اين دو سال‌ و اندي كه از عمر دولت يازدهم مي‌گذرد آمريكاييان در تعاملات و نشست و برخاست‌هاي پنهان و آشكار كثير خود با مقامات دولت ايران از آنها چه ديده‌اند و چه شنيده اند كه اينك علني و رسمي بودجه‌هاي راهبردي امنيتي ما را به تفكيك جويا مي‌شوند؟
 
ــ در ادامة جلسه پرسش و پاسخ و با توجه به فضاي ترسيم‌شده، از آقاي رئيس كل بانك مركزي سؤال مي‌شود: "در دورة تحريم‌هاي فشرده، واضح بود كه برخي از كشورها به ايران كمك مي‌كردند تا ادامه دهد. آيا چين بيشترين كمك را مي‌كرد، و يا كشورهاي ديگري هم بودند كه بازيگران مهمي بودند، از قبيل روسيه؟" اينك اظهارات مدبرانه آقاي ولي‌الله سيف را ملاحظه و خود قضاوت كنيد اين دولت انقلاب را به كجا منتهي مي‌كند: "خوب، ايران روابط اقتصادي زيادي با كشورهاي ديگر داشته است. و كشورهايي بودند كه روابط اقتصادي مثبتي با ايران داشتند. آنها كار با ايران را ادامه دادند. چين يكي از آنها بود. روسيه يكي از آنها بود."(ص 6)
 
ــ ملت ايران! آري! ترديد نكن! اين سخنان رسميِ علنيِ بالاترين مرجع پولي‌ـ‌بانكي دولت تدبير است نه اظهارات مبتني بر حدس و گمان يكي از مأموران بسيار دون‌پاية آژانس امنيت ملي آمريكا و يا آژانس مركزي اطلاعات(سيا) آمريكا، و يا يكي از خبرچينان مزدور خائن ايراني. و تبعات و پيامدهاي اين قبيل همراهي و خوش‌خدمتي به راسخ‌ترين و قدرتمندترين دشمن انقلاب اسلامي؟ عدم اعتماد چين و روسيه و ساير كشورها در تنگناها و گلوگاه‌هاي آتي‌مان. آري! تمام كشورهاي ديگر ناظر بر اين خوش‌رقصي‌ها و افشاي اطلاعات بسيار حساس راهبردي، درس عبرت‌هاي تلخي مي‌گيرند: عبرت مي‌گيرند كه به هفده ركعت مرگ بر آمريكا در شبانه‌روز ايرانيان، به فريادهاي مرگ بر آمريكاي ملت ايران در 22 بهمن هر سال، به فريادهاي مرگ بر آمريكاي هر ساله ملت ايران در روز قدس، و در 13 آبان هر سال هيچ هيچ توجه و اعتنايي نكنند و به عوض ركوع و سجود مقامات ايراني در مقابل كدخداي مودّب و هوشمند جهان را با چشم باز ببينند.
 
اينك اگر كسي فكر كند كه رفع و رجوع‌ها، ماله‌كشي‌هاي اعتمادساز، و خوش‌خدمتي‌هاي آقاي رئيس كل به موارد فوق محدود مي‌شود در قضاوت خود شتاب ورزيده است:
ــ از رئيس كل سؤال مي‌شود: "يكي از چيزهايي كه ما در پوشش خبري ايران زياد مي‌بينيم گزارشات و نطق‌هايي است كه در آنها ارجاع زيادي به اقتصاد مقاومتي مي‌شود(همان تفكرِ مقاومت در قبال تعامل با اقتصاد جهاني) ـــ به اضافة نقشي كه سپاه پاسداران ايفاء مي‌كند. شما چگونه آن را با تفكر ايجاد بازار آزاد، همان ادغام اقتصاد ايران با بقية جهان سازگار مي‌كنيد؟" و پاسخ: "هنگامي كه ما از اقتصاد انعطاف‌پذير صحبت مي‌كنيم، مقصودمان ايجاد حس ثبات در اقتصاد است، و تدارك زمينه براي رشدي پويا، و ... . چنين است تعريف ما از اقتصاد انعطاف‌پذير. بنابراين ما براي ايجاد اشتغال براي مقاصد سازنده و براي تشويق صادرات به منابع داخلي تكيه مي‌كنيم، و به هيچوجه هيچكس اين تفسير را ندارد كه اين اقتصاد با فعاليت‌هاي سپاه پاسداران يا انواع ديگر فعاليت‌ها ربطي دارد."
 
ــ ماحصل كلام: 1. از اقتصاد مقاومتي كه امروزه يكي از انگشت‌شمار سياست‌هاي بسيار راهبردي جمهوري اسلامي است و به حسب ادعا از بالا تا پايينِ دولت بسيج شده‌اند تا آن را تحقق بخشند، در اظهارات صريح آقاي رئيس كلِ عضو عالي‌مقام همان دولت، مي‌شود اقتصاد انعطاف‌پذير. 2. آن اقتصاد ربطي به فعاليت‌هاي سپاه پاسداران ندارد!
 
ــ اينك در پايان اين پرسش و پاسخ‌ها خود را جاي آمريكايي‌هاي حاضر در جلسه بگذاريد و از خود بپرسيد: چه احساسي و تلقي‌اي از ربط و نسبت دولت راستگويان و مدبران با سپاه پاسداران انقلاب اسلامي ايران پیدا می کنم؟
 
ــ آمريكاييان حاضر در جلسه به كنار. آيا اينك سؤالات ذيل در وجود شما ايرانيان وطن‌دوست جوانه نمي‌زند:
1) آيا به راستي دولت ايران احساس همدلي و همگامي با سپاه پاسداران دارد؟
2) آيا دولت ايران در قبال سپاه پاسداران روي‌هم‌رفته مواضعي بسيار نزديك به مواضع آمريكا ندارد؟
3) آيا به نظر نمي‌رسد كه سپاه پاسداران اينك نهادي مزاحم و دردسرآفرين براي سياست‌هاي راهبردي دولت است؟
4) و مگر سياست‌هاي راهبردي دولت چيستند كه به نظر مي‌رسد سپاه پاسداران مزاحم و دردسرآفرين است؟
5) اگر چه سپاه پاسداران نهادي جدابافته از ساير نهادها نيست و احتمالاً دچار برخي از ابتلائات و آفات ساير نهادهاي حكومتي است و بنابراين همچون تمام نهادها نيازمند نظارت ساير نهادهاي ذيربط قانوني است، ليكن اين نهاد كارنامة بسيار درخشاني از فداكاري‌ها و ايثارهاي كم‌نظير در پروندة گذشته و حال خود دارد. با اين وصف، آيا اين سياست دولت در جداسازي حساب و كتاب سپاه پاسداران از خود، آن هم در اين شرايط بسيار حساس خاورميانه كه سپاه پاسداران جايگاه مردمي و در عين‌ حال قدرتمندي را براي انقلاب اسلامي احراز كرده، به نفع آمريكايي‌ها نيست؟ (چند ماه پيش وزير دفاع اسرائيل، موشه يعلون، در افكارستان سابان اظهار مي‌كند: "ايران به واقع ابرقدرتي اصيل است." به نقل از سوزان ملوني، معاون مديريت برنامة سياست خارجي در انديشكدة بروكينگز، 4 دسامبر، 2015: ص 2).
 
ــ ملت ايران! مسئولان نظام! بدانيد سياست خارجي دولت يازدهم كه راهبردي‌ترين كليد حل تمام معضلات و مسائل كشور محسوب مي‌شود، انقلاب ما و فرهنگ ما و امنيت ما و اقتصاد ما و صنعت و كشاورزي ما را تدريجاً به كجا و به چه وضعي بازمي‌گرداند!
ــ من كان يريد العزه فللّه العزه جميعاً اليه يصعد الكلم الطيب و العمل الصالح يرفعه، و الذين يمكرون سيئات لهم عذاب شديد، و مكر اولئك هو يبور(سورة مباركة فاطر، 10).
                                                                                                "ای دنیا! اف بر دوستی تو!"
                                                                                                           15/3/95