معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری مراحل استرداد 30 قطعه از اشیاء و آثار فرهنگی متعلق به دوران قبل و پس از اسلام به کشور را تشریح کرد.

به گزارش  حقوق نیوز،  محمد حسن طالبیان گفت: دولت ایتالیا از سال 1391 متوجه وجود این اشیاء در کشور خود شد و پلیس اموال فرهنگی رم (کاربینری) این اموال را ضبط و در موزه هنرهای شرقی رم نگهداری کرد. این مرکز در آن دوره‌ی زمانی، از طریق سفارت ایران در رم سازمان میراث فرهنگی را در جریان قرار داد و پس از ارسال عکس‌ها، شناسایی اموال و کارشناسی اولیه تعلق اشیا به ایران اعلام شد، اما متاسفانه مسئله مسکوت ماند.

او افزود: با روی کارآمدن دولت تدبیر و امید در سال 1393، این پرونده با پیگیری مجدد سازمان میراث فرهنگی و همکاری و هماهنگی‌های دو جانبه از طریق رایزن حقوقی سفارت جمهوری اسلامی ایران و سازمان میراث فرهنگی با دولت ایتالیا به صورت جدی پیگیری شد.

وی ادامه داد: پس از موافقت‌های اولیه برای استفاده از توان حقوقی یک وکیل محلی در این پرونده مسئله در سال 1394 به نتیجه رسید و امروز برای نخستین‌بار در جهان، کنوانسیون 1995 استرداد اموال فرهنگی موسوم به «یونیدروا» به اجرا گذاشته شد و نخستین محموله قاچاقی که از ایران خارج شده بود، در حال استرداد به کشور است.

طالبیان با تاکید بر این‌که ایران برای اجرای این کنوانسیون به موفقیت جدیدی در عرصه‌ی بین‌المللی دست یافته، گفت: پس از مدت‌ها تلاش و با همت سفارت ایران در ایتالیا، پلیس میراث فرهنگی ایتالیا و مجموعه حقوقی سازمان میراث فرهنگی ایران، سرانجام فعالیت‌های حقوقی صورت گرفته از سوی همکاران ما به نتیجه رسیده که موفقیت مهمی در زمینه بازگشت آثار تاریخی است .

وی در رابطه با قوانین کنوانسیون «یونیدروا» ادامه داد: بر اساس کنوانسیون 1995 یونیدروا چنانچه کسی در زمان خرید اشیاء تاریخی از قاچاق بودن آن مطلع نباشد، فرد خریدار با حُسن نیت معرفی می‌شود که می‌توان با کمک دفتر اجرایی کنوانسیون با گفتگو و توافق‌های دوطرفه مسئله را برای جلوگیری از طولانی شدن پرونده حل کرد که خوشبختانه در این مورد صاحب مال (خریدار) در این زمینه همکاری لازم را داشت.

طالبیان اضافه کرد: در جریان این اتفاق، محمدرضا زاهدی، کارشناس اموال فرهنگی تاریخی و یحیی نقی زاده کارشناس حقوقی سازمان برای شناسایی اموال به رم رفتند و 30 اثر کشف شده که عمدتا سفالی و متعلق به دوره‌های اسلامی‌، ایلخانی و تیموری‌ هستند کارشناسی شد، در همین راستا پس از انجام مراحل کارشناس یشش اثر از میان 30 اثر موجود تلفیقی (حَلَق) هستند و از نظر کارشناسی اصالت ندارند.

وی با اشاره به اصالت دیگر اشیاء این مجموعه گفت: 24 اثر دیگر دارای ارزش فرهنگی تاریخی بوده و حتی در مواردی به دوره پیش از تاریخ برمی‌گردند. تعدادی از اشیا مفرغی این مجموعه نیز مربوط به هزاره سوم و احتمالا مربوط به مناطق شرقی ایران ( کرمان و سیستان) است، در این میان نیز برخی از این آثار مربوط به بعد از اسلام هستند، که از شاخص‌ترین آنها می‌توان به یک ماکت سفالی لعاب دار دارای نقش یک کاروانسرا (اسطبل) که در وسط دارای حوض(آبشخور) با تعداد زیادی گاو در اطراف آن است، اشاره کرد.

او در ادامه تاکید کرد: در میان این اشیاء تعدادی النگوی مفرغی، مُهرهای انگشتری بسیار ارزشمند، سفال و نمونه‌ای کوزه منقوش به نقش صورت یک انسان که احتمال می‌رود مربوط به دوره تاریخی ( ساسانی) باشد به چشم می‌خورد، همچنین در این میان برخی از کاسه‌های سفالی موجود مربوط به دوره ایلخانی و تیموری با ترکیبی از نقش و خط وجود دارد.

وی افزود: خوشبختانه با تلاش‌های همه جانبه سازمان میراث فرهنگی، سفارت جمهوری اسلامی ایران در رم و پلیس کاربینری (اموال فرهنگی ایتالیا) این فرایند حقوقی و استرداد اشیای تاریخی به کشور به نفع ایران پایان یافت.

طالبیان همچنین با اشاره به زمان و چگونگی بازگشت این آثار به ایران گفت: پس از انجام مراحل امر همه‌ی اموال بر اساس لیست با همکاری جمعدار موزه هنرهای شرقی رم، وکیل پرونده و رایزن حقوقی سفارت تحویل گرفته شد و در اختیار سفارت ایران قرار گرفت، در ادامه با توجه به علاقمندی مقامات ایتالیایی، پلیس اموال فرهنگی رم و مقامات سفارت ایران در رم، به زودی در یک مراسم رسمی با حضور مقام‌های عالی‌رتبه در محل سفارت جمهوری اسلامی ایران در ایتالیا این استرداد صورت گرفته و این اشیا به کشورمان بازگردانده ‌شود.

وی تصریح کرد: علاوه بر توجه و اهمیت بازگشت این اشیا تاریخی به کشور، ذات این امر دارای اهمیت ویژه‌ای است، به طوری‌که پلیس ایتالیا با این اتفاق هوشیار شده و برای جلوگیری از قاچاق دوباره اموال تاریخی در این زمینه، به گونه‌ای ویژه‌تر عمل می‌کند. همچنین پس از این اتفاق مهم کنوانسیون 1995 پس از این نیز ادامه می‌یابد./